«Ταπείνωση καί Ἐγωισμός»

    Ἡ ταπεινοφροσύνη δέν εἶναι καρπός τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Εἶναι μία ἀρετή πού δέν τήν δίνει ὁ Θεός, ἀλλά ἀγωνίζεται ὁ ἴδιος ὁ ἄνθρωπος γιά νά τήν κατακτήσει. Στήν ἐπί τοῦ Ὄρους ὁμιλία, ὁ Χριστός μακαρίζει τούς φτωχούς στό πνεῦμα, αὐτούς δηλαδή πού δέν ἔχουν μεγάλη ἰδέα γιά τόν ἑαυτό τους καί εἶναι ταπεινοί. Φτωχός στό πνεῦμα δέν εἶναι ὁ τρελός, ἀλλά ἐκεῖνος πού τά ἔχει 400 καί πιστεύει συνειδητά, ὅτι δέν ξέρει τίποτα καί ὅτι δέν ἔχει προχωρήσει καθόλου στή ζωή του. Εἶναι ἐκεῖνο πού ἔλεγε ὁ Σωκράτης:

Ἕνα γνωρίζω, ὅτι δέν γνωρίζω τίποτα. Πράγματι τά πράγματα πού γνωρίζει ὁ ἄνθρωπος, σέ σχέση μέ ἐκεῖνα πού δέν γνωρίζει εἶναι μηδαμινά. Φτωχός στό πνεῦμα, εἶναι ἐκεῖνος πού παραδέχεται τά σφάλματά του καί τίς ἁμαρτίες του. Ἐμεῖς μπορεῖ νά εἴμαστε φτωχοί στό πορτοφόλι, ἀλλά φτωχοί στό πνεῦμα δέν εἶναι σχεδόν κανένας μας.

  Γιά νά ἀποκτήσει κάποιος ταπείνωση, πρέπει νά ἔχει διαρκή μνήμη θανάτου καί συναίσθηση τῆς ἁμαρτωλότητάς του. Στούς ταπεινούς ὁ Θεός βάζει εἰδικά γυαλιά, γιά νά βλέπουν καί νά ἑρμηνεύουν ὅλα τά πράγματα, στή σωστή τους διάσταση. Γιά παράδειγμα ὁ ἐκ δεξιῶν ληστής, εἶχε προφανῶς ταπεινό φρόνημα, καί γι᾿ αὐτό κατόρθωσε καί «εἶδε» Βασιλεία στόν Χριστό! Ποῦ τήν εἶδε τήν Βασιλεία στόν Χριστό, σέ ἕναν ἄνθρωπο σταυρωμένο; Αὐτά εἶναι τά παράξενα μάτια τῆς πίστεως, πού πηγάζουν ἀπό τό ταπεινό φρόνημα.

Δέν διακρίνεται ἐξωτερικά ἡ ταπείνωση, γιατί πολλοί ταπεινολογοῦντες καί ταπεινόσχημοι εἶναι ἐγωιστές. Κάποτε στόν Σωκράτη ἐμφανίστηκε ἕνας ἄνθρωπος πού ἦταν μέ κουράλια ντυμένος καί ὁ Σωκράτης τοῦ εἶπε: Μέσα ἀπό τίς τρύπες τῶν ροῦχων σου, βλέπω τήν ὑπερηφάνεια καί τόν ἐγωισμό σου! Εἶναι μεγάλη ἁμαρτία καί μεγάλος ἐγωισμός, νά παραδέχεσαι, ὅτι εἶσαι ταπεινός. Καί νά εἶναι ταπεινός κάποιος, ποτέ του δέν τό παραδέχεται, γιατί ἅμα τό παραδεχτεῖ, ἀμέσως χάνει τήν ταπείνωση. Χαρακτηριστικό γνώρισμα τοῦ ταπεινοῦ ἀνθρώπου εἶναι ὅτι δέν φουντώνει, δέν ἀγριεύει, δέν θολώνει ὁ νοῦς του καί εἶναι ὑπομονετικός.

Ὁ ταπεινός ἄνθωπος παίρνει ὅλα τά σφάλματα, ἀκόμα καί τῶν ξένων ἀνθρώπων, πάνω του. Δέν τά μεταβιβάζει στούς ἄλλους, ὅπως κάνουν οἱ ἐγωιστές. Ἄν ὁ Χριστός εἶχε ἐγωισμό, θά ἔρχονταν στή γῆ, γιά νά πάρει τίς ἁμαρτίες τίς δικές μας καί ὅλου τοῦ κόσμου;

Ὁ Θεός ἔκανε τόν ἄνθρωπο ἀπό χῶμα καί ὄχι ἀπό κανένα ἄλλο ὑλικό π.χ. πέτρα, μέταλλο, γιά νά εἶναι ταπεινός. Ἐντούτοις, ἐμεῖς, ἔχουμε σκουριασμένη φαντασία καί νομίζουμε ὅτι εἴμαστε κάποιοι. Οἱ φράσεις: «θά πλένεις τό στόμα σου πρίν μιλήσεις γιά μένα», καί «ξέρεις ποιός εἶμαι ἐγώ;», τίς ἔχουμε γιά ψωμοτύρι. Ἡ κενοδοξία ὁρισμένων, προεκτείνεται καί πέραν τοῦ τάφου, ἀφοῦ δίνουν καί ὁδηγίες γιά τό πῶς νά ταφοῦνε.

Ἔλεγε ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος: Ὁ ἄνθρωπος μέ τίς ἀδυναμίες καί τά πάθη πού ἔχει, εἶναι σάν νά φοράει πολλά παλτά. Ἀγωνιζόμενος, ὅμως, ἀρχίζει νά βγάζει ἕνα-ἕνα τά παλτά. Βγάζει τό παλτό τῆς πορνείας, τοῦ ψέματος, τῆς κατάκρισης κ.τ.λ. Τό τελευταῖο παλτό πού βγάζει, εἶναι τό παλτό τοῦ ἐγωισμοῦ. Τό παλτό αὐτό βγαίνει μαζί μέ τό δέρμα τοῦ ἀνθρώπου, εἶναι κάτι ἐπίπονο, γι᾿ αὐτό καί πολλοί ἄνθρωποι δέν τό ἔχουν βγάλει ἀκόμα.

  Ὅπως ὁ ὀδοντίατρος, γιά νά ἐργαστεῖ πάνω σέ ἕνα δόντι, πρέπει τό δόντι νά ἀπονευρωθεῖ, νά νεκρωθεῖ, γιατί ἀλλιῶς ὁ πόνος θά εἶναι ἀνυπόφορος, ἔτσι καί ὁ Θεός γιά νά ἐργαστεῖ πάνω μας, θά πρέπει νά νεκρωθοῦμε ἀπό τόν ἐγωισμό μας.

Παράδειγμα: Κάποτε ὁ ἀββᾶς Μακάριος κατέβαινε μέ τόν ὑποτακτικό του, στήν πόλη τῆς Ἀλεξάνδρειας. Πηγαίνοντας, στό δρόμο συνάντησαν ἕναν ὑψηλόσωμο ἄνδρα. Ἔτσι καί οἱ τρεῖς μαζί προχώρησαν γιά τήν πόλη. Σέ μία στιγμή, ἐκεῖ πού περπατούσανε, περάσανε ἀπό κάτι πτώματα ζώων καί ὁ ἀββᾶς μέ τόν ὑποτακτικό του, κράτησαν τήν μύτη τους, γιατί ἀνέδυε ἀπό αὐτά δυσωδία. Ἀντίθετα, ὁ ὑψηλόσωμος ἄνδρας, δέν ἔκανε καμμία κίνηση, σάν νά μήν τόν ἐνοχλοῦσε ἡ ἄσχημη αὐτή μυρωδιά. Προχωρώντας στό δρόμο τους, λίγο πιό κάτω, πέρασαν ἀπό κάτι σκυλιά, πού ἦταν σέ ἀποσύνθεση. Ἔπιασαν καί οἱ 2 τους πάλι τή μύτη, ἐνῶ ὁ ἄνδρας ἀπαθής προχωροῦσε στό δρόμο. Φτάνοντας στήν εἴσοδο τῆς πόλης, συνάντησαν μία πανέμορφη γυναίκα, πολύ καλλωπισμένη, πού πέρασε ἀπό δίπλα τους, μέ μία χαρακτηριστική ἄνεση καί ἐπιδεικτικότητα. Αὐτό τό πρᾶγμα ἔκανε τόν ὑψηλόσωμο ἄνδρα νά πιάσει τήν μύτη του. Ὁ ἀββᾶς Μακάριος καί ὁ ὑποτακτικός του, τόσο πολύ παραξενεύτηκαν, ἀπό τήν ἐνέργεια αὐτή τοῦ ὑψηλόσωμου ἄνδρα, πού τόν ρώτησαν, γιατί κράτησε τήν μύτη του. Καί αὐτός τούς εἶπε τά ἑξῆς: Ἐγῶ εἶμαι ἄγγελος Κυρίου, πού μέ ἔστειλε ὁ Θεός, γιά νά σᾶς δείξω, ὅτι ἡ δυσωδία τῶν ζώων δέν ἐνοχλεῖ τόν Κύριο, ἀλλά σιχαίνεται τόν ἐγωισμό τοῦ ἀνθρώπου.

συνεχίζεται……

Τέλος καί τῇ Τρισηλίῳ Θεότητι

κράτος, αἶνος καί δόξα εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων.

Ἀμήν.

Ἀπότόβιβλίο:“ΑΠΑΝΘΙΣΜΑ ΟΜΙΛΙΩΝ “
Ἐκδόσεις:“ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΚΥΨΕΛΗ”

 Εὐχαριστοῦμε θερμά τίς ἐκδόσεις  “ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΚΥΨΕΛΗ”, γιά τήν ἄδεια δημοσίευσης ἀποσπασμάτων ἀπό τα βιβλία πού ἐκδίδουν.
Ἀρχ. Σάββας Ἁγιορείτης
http://hristospanagia3.blogspot.gr/

 http://www.hristospanagia.gr/?p=54399#more-54399