HOLY LAND ΑΓΙΟΙ ΤΟΠΟΙ 2: Γέλιο καί ἀργολογία

Δευτέρα 19 Μαρτίου 2012

Γέλιο καί ἀργολογία

«ΓΕΛΙΟ ΚΑΙ ΑΡΓΟΛΟΓΙΑ»

Ἀπό τό βιβλίο «ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΑΛΦΑΒΗΤΟ»

Ἁγίου Δημητρίου τοῦ Ροστώφ

Μήν παρασύρεσαι σέ ἄκαιρο καί ἀδιάκριτο γέλιο καί σέ ἀργολογία, γιά νά μή σκορπίσῃς ὅ,τι μάζεψες μέ κόπο καί δάκρυ. Τό ἀδιάκριτο γέλιο διασκορπίζει ὅλα τά καλά πού μαζεύτηκαν στήν ψυχή. Ἀπομακρύνει τή χάρι τοῦ Κυρίου, φονεύει τή μνήμη τοῦ θανάτου, φέρνει τή λησμοσύνη τῆς φοβερῆς κρίσεως, ψυχραίνει τόν ἀγωνιστικό ζῆλο, σκοτίζει τή συνείδησι, θλίβει τούς ἀγγέλους, χαροποιεῖ τούς δαίμονες. Τό γέλιο εἶναι αἴτιο τῆς αὐθαδείας, παραγωγός τῆς ἁμαρτίας, χειραγωγός στήν ἀσωτία, πρόδρομος κάθε πτώσεως. Τό γέλιο εἶναι γνώρισμα φιλήδονης καρδιᾶς, φανέρωσις ψυχῆς δειλῆς καί ἀπόδειξις πνευματικῆς ἀνανδρίας.

Φυλάξου ἀπό τό ἄκαιρο γέλιο, γιά νά μή σοῦ κλέψῃ τά δάκρυα, πού προξενοῦν κάθε πνευματικό καλό. Φυλάξου ἀπό τό γέλιο, γιά νά μήν ἀδειάσῃ ἡ ψυχή σου ἀπό τήν ἀρετή, γιά νά μή σέ κυριεύσῃ πνευματική ἀδιαφορία, γιά νά μήν πέσῃς στά δίχτυα τοῦ διαβόλου.

Ὁ Χριστός μακαρίζει ὄχι αὐτούς πού γελοῦν, ἀλλά αὐτούς πού μέ ἐπίγνωσι κλαῖνε καί πενθοῦν: «Μακάριοι οἱ πενθοῦντες, ὅτι αὐτοί παρακληθήσονται» (Ματθ. 5. 4). «Μακάριοι οἱ κλαίοντες νῦν, ὅτι γελάσετε» (Λουκ. 6. 21).
Μακάριοι εἶναι ὅσοι κλαῖνε σ΄ αὐτή τή ζωή γιά τίς ἁμαρτίες τους καί τίς παιδαγωγικές δοκιμασίες τοῦ Θεοῦ, πού μέ εὐγνωμοσύνη καί ὑπομονή ἀποδέχονται. Αὐτοί θά γελάσουν καί θά χαροῦν στή μέλλουσα ζωή.

Φυλάξου ὅμως καί ἀπό τήν πολυλογία καί ἀργολογία. Ἄν δέν εἶναι ἀναγκη νά μιλήσῃς, μή λές τίποτα, ἔστω κι ἄν θές νά πῇς κάτι καλό. Γιατί ἀπό τά περίσσια λόγια συνήθως προέρχονται πολλά κακά. «Τό περισσόν ἐκ τοῦ πονηροῦ». Συχνά ἀρχίζοντας ἀπό θεαρέστους λόγους καταλήγουμε σέ αἰσχρολογίες, ὅρκους, συκοφαντίες, ψεύδη καί κάθε πονηρό.

Ἡ πολυλογία τρέφει τήν κενοδοξία ὅπως τό λάδι τή φωτιά.
Ἡ πολυλογία καλλιεργεῖ τή λήθη τοῦ Θεοῦ καί τῶν ἁμαρτιῶν μας καί σκορπίζει τήν κατάνυξι.
Ἡ πολυλογία ψυχραίνει τήν πνευματική θέρμη καί γεννᾶ τήν πνευματική ὀκνηρία καί τήν ἀκηδία.
Ἡ πολυλογία χαλαρώνει τήν προσοχή καί ἀδυνατίζει τήν προσευχή.

Πρόσεξε λοιπόν νά μή γίνῃς ἐχθρός τοῦ ἑαυτοῦ σου, γιατί «θάνατος καί ζωή ἐν χειρί γλώσσης, οἱ δέ κρατοῦντες αὐτῆς ἕδονται τούς καρπούς αὐτῆς» (Παροιμ. 18. 21).

Ἡ σιωπή εἶναι ἡ ἀρχή τῆς καθάρσεως τῆς ψυχῆς ἀπό τά πάθη. Ἄκοπα διδάσκει ὅλες τίς ἐντολές. Ὁ ἀπόστολος Ἰάκωβος λέει: «Ἡ γλῶσσα μικρόν μέλος ἐστί καί μεγαλαυχεῖ... ἀκατάσχετον κακόν, μεστή ἰοῦ θανατηφόρου. Ἐν αὐτῇ εὐλογοῦμεν τόν Θεόν καί πατέρα, καί ἐν αὐτῇ καταρώμεθα τούς ἀνθρώπους τούς καθ΄ ὁμοίωσιν Θεοῦ γεγονότας... Εἴ τις ἐν λόγῳ οὐ πταίει, οὗτος τέλειος ἀνήρ, δυνατός χαλιναγωγῆσαι καί ὅλον τό σῶμα» (Ἰακ. 3. 5, 8-9, 2).

Ὁ λόγος θέλει πολλή προσοχή. Πρέπει νά σκεφθῇς σέ ποιό χῶρο καί χρόνο μιλᾶς, γιά ποιό σκοπό, σέ ποιούς ἀπευθύνεσαι, ποιό εἶναι τό κίνητρο καί ποιά τά ἀποτελέσματα τοῦ λόγου σου. Πρίν μιλήσῃς νά τά σκέπτεσαι ὅλα αὐτά. Ὁ σιωπηλός τά σκέφθηκε. Καί γι΄ αὐτό σιώπησε.

Τήν ἡμέρα τῆς Κρίσεως θά δώσεις λόγο ἔστω καί γιά ἕναν ἀσήμαντο ἄσκοπο λόγο. Μᾶς διαβεβαίωσε ὁ ἴδιος ὁ Κύριος γι΄ αὐτό: «Λέγω δέ ὑμῖν ὅτι πᾶν ρῆμα ἀργόν ὅ ἐάν λαλήσωσιν οἱ ἄνθρωποι, ἀποδώσουσι περί αὐτοῦ λόγον ἐν ἡμέρᾳ κρίσεως» (Ματθ. 12. 36). Γι΄ αὐτό, ἤδη πολλούς αἰῶνες πρίν, ὁ προφήτης Δαβίδ παρακαλοῦσε τόν Θεό: «Θοῦ, Κύριε, φυλακήν τῷ στόματί μου καί θύραν περιοχῆς περί τά χείλη μου. Μή ἐκκλίνῃς τήν καρδίαν μου εἰς λόγους πονηρίας» (Ψαλμ.140. 3-4). Καί ἀλλοῦ: «Φυλάξω τάς ὁδούς μου τοῦ μή ἁμαρτάνειν με ἐν γλώσσῃ μου· ἐθέμην τῷ στόματί μου φυλακήν ἐν τῷ συστῆναι τόν ἁμαρτωλόν ἐναντίον μου. Ἐκωφώθην καί ἐταπεινώθην καί ἐσίγησα» (Ψαλμ. 38. 2-3).

«Ἐπί τῶν ποταμῶν Βαβυλῶνος ἐκεῖ ἐκαθίσαμεν καί ἐκλαύσαμεν ἐν τῷ μνησθῆναι ἡμᾶς τήν Σιών... Πῶς ἄσωμεν τήν ᾠδήν Κυρίου ἐπί γῆς ἀλλοτρίας; » (Ψαλμ. 136. 1, 4). Ὅπως οἱ Ἑβραῖοι στή Βαβυλώνα, ἔτσι κι ἐμεῖς εἴμαστε αἰχμάλωτοι, πάροικοι καί παρεπίδημοι σ΄ αὐτή τή γῆ. Πατρίδα μας δέν εἶναι ἡ πρόσκαιρη γῆ, ἀλλά ἡ αἰώνια νέα Σιών τοῦ οὐρανοῦ. Τώρα ζοῦμε στήν κοιλάδα τοῦ κλαυθμῶνος· αὔριο ἐλπίζουμε νά βρεθοῦμε στή χώρα τῆς αἰωνίας παρηγορίας καί τῆς χαρᾶς. Τώρα ζοῦμε στήν ἐξορία· αὔριο θά εἴμαστε στήν ἀληθινή μας πατρίδα. «Οὐ γάρ ἔχομεν ὧδε μένουσαν πόλιν, ἀλλά τήν μέλλουσαν ἐπιζητοῦμεν» (Ἑβρ. 13. 14).

Πῶς λοιπόν γελᾶς ἐνῶ εἶσαι αἰχμάλωτος καί ἐξόριστος «ἐπί γῆς ἀλλοτρίας»; Κλάψε καί θρήνησε πού εἶσαι μακρυά ἀπό τήν αἰώνια πατρίδα σου καί ζήτησε μέ δάκρυα ἀπό τόν Κύριο νά μή σοῦ τή στερήσῃ ὅταν θά ἔρθει ἡ μεγάλη ὥρα τῆς ἐπιστροφῆς...

«Ταλαιπωρήσατε καί πενθήσατε καί κλαύσατε· ὁ γέλως ὑμῶν εἰς πένθος μεταστραφήτω καί ἡ χαρά εἰς κατήφειαν» (Ἰακ. 4. 9). Ἔχε βαθιά συναίσθησι τῆς ἁμαρτωλότητός σου, πένθησε, κλάψε. Τό γέλιο σου κάνε το πένθος μετανοίας. Τή χαρά σου κάνε την θλίψι συντριβῆς. Δύο εἶναι οἱ πηγές, ἀλλά καί οἱ θυγατέρες, τοῦ γέλιου καί τῆς εὐτραπελίας: ἡ ὑπερηφάνεια καί ἡ φιληδονία, τά δυό πιό θανάσιμα πάθη. Φυλάξου λοιπόν ἀπ΄ αὐτά, γιά νά μή διαπιστώσῃς τήν πνευματική σου φτώχεια κατά τήν ἔξοδο τῆς ψυχῆς σου. Τότε πού θά εἶναι πολύ ἀργά πιά γιά νά βοηθήσῃς τόν ἑαυτό σου.