HOLY LAND ΑΓΙΟΙ ΤΟΠΟΙ 2: Ὠδή κάτω ἀπό τή σκιά τοῦ Σταυροῦ ἐμπνευσμένη ἀπό τό 15ο κεφάλαιο τῆς Ἐξόδου

Δευτέρα 14 Οκτωβρίου 2013

Ὠδή κάτω ἀπό τή σκιά τοῦ Σταυροῦ ἐμπνευσμένη ἀπό τό 15ο κεφάλαιο τῆς Ἐξόδου

Ἅγίου Ἰγνατίου Μπριαντσανίνωφ

«Ῥῦσαί με ἐξ αἱμάτων, ὁ Θεός, ὁ Θεός τῆς σωτηρίας μου,

ἀγαλλιάσεται ἡ γλῶσσά μου τήν δικαιοσύνην σου.

Κύριε, τά χείλη μου ἀνοίξεις, καί τό στόμα μου

ἀναγγελεῖ τήν αἴνεσίν σου.

( Ψαλμ. 50:16-17)

Κάθομαι κάτω ἀπό τήν ἱερή σκιά τοῦ Σταυροῦ. Ἀρχίζω νά ψάλλω ἕναν ὕμνο εὐγνωμοσύνης στόν Πλάστη καί Σωτήρα μου.

ΨΑΛΜΟΣ ΡΙΓ΄(ΡΙΔ΄).113

Ἐν ἐξόδῳ Ἰσραήλ ἐξ Αἰγύπτου, οἴκου Ἰακώβ ἐκ λαοῦ βαρβάρου,
ἐγενήθῃ Ἰουδαία ἁγίασμα αὐτοῦ, Ἰσραήλ ἐξουσία αὐτοῦ.
Ἡ θάλασσα εἶδε καί ἔφυγεν, ὁ Ἰορδάνης ἐστράφη εἰς τά ὀπίσω·

Δέν καταφεύγω κάτω ἀπό τή σκιά τοῦ Σταυροῦ γιά νά ξεφύγω ἀπό τίς καυτές ἀκτίνες τοῦ αἰσθητοῦ ἥλιου· ὄχι. Θέλω νά ξεφύγω ἀπό τόν καύσωνα τῶν ἁμαρτιῶν, ἀπό τόν καύσωνα τῶν πειρασμῶν. Ἀλίμονο, ὁ κόσμος ἔχει γεμίσει πειρασμούς φοβερούς!

τά ὄρη ἐσκίρτησαν ὡσεί κριοί καί οἱ βουνοί ὡς ἀρνία προβάτων.
τί σοί ἐστι, θάλασσα, ὅτι ἔφυγες, καί σύ, Ἰορδάνη, ὅτι ἐστράφης εἰς τά ὀπίσω;
τά ὄρη, ὅτι ἐσκιρτήσατε ὡσεί κριοί, καί οἱ βουνοί ὡς ἀρνία προβάτων;

Εἶναι δροσερά, εἶναι εὐχάριστα κάτω ἀπό τή σκιά τοῦ τιμίου Σταυροῦ! Ἀπό τή ρίζα του ἀναβλύζει ἡ πηγή τοῦ νεροῦ τῆς αἰώνιας ζωῆς: ἡ διδασκαλία τοῦ Χριστοῦ.

ἀπό προσώπου Κυρίου ἐσαλεύθη ἡ γῆ, ἀπό προσώπου τοῦ Θεοῦ Ἰακώβ
τοῦ στρέψαντος τήν πέτραν εἰς λίμνας ὑδάτων καί τήν ἀκρότομον εἰς πηγάς ὑδάτων.
μή ἡμῖν, Κύριε, μή ἡμῖν, ἀλλ᾿ ἤ τῷ ὀνόματί σου δός δόξαν,ἐπί τῷ ἐλέει σου καί τῇ ἀληθείᾳ σου.

Ὁ ὕμνος μου δέν ἀντηχεῖ μέσα στόν μάταιο κόσμο. Μυστικά ψάλλουν ὁ νοῦς καί ἡ καρδιά μου. Ἄμποτε νά μ᾿ ἄκουγε ὁ Σωτήρας μου!

μήποτε εἴπωσι τά ἔθνη· ποῦ ἐστιν ὁ Θεός αὐτῶν;
ὁ δέ Θεός ἡμῶν ἐν τῷ οὐρανῷ καί ἐν τῇ γῇ πάντα, ὅσα ἠθέλησεν, ἐποίησε.
τά εἴδωλα τῶν ἐθνῶν, ἀργύριον καί χρυσίον, ἔργα χειρῶν ἀνθρώπων·

Κάποτε μιά στήλη νεφέλης καί φωτιᾶς καθοδηγοῦσε τούς Ἰσραηλίτες στήν ἄγρια, τή φοβερή ἔρημο¹. Σήμερα ἡ ἀόρατη μά καί αἰσθητή συνάμα πρόνοια τοῦ Θεοῦ καθοδηγεῖ κι ἐμένα στά γεμάτα δυσκολίες καί θλίψεις μονοπάτια τῆς ἐπίγειας ζωῆς.

στόμα ἔχουσι καί οὐ λαλήσουσιν, ὀφθαλμούς ἔχουσιν, καί οὐκ ὄψονται,
ὦτα ἔχουσι καί οὐκ ἀκούσονται, ρῖνας ἔχουσι καί οὐκ ὀσφρανθήσονται,
χεῖρας ἔχουσι καί οὐ ψηλαφήσουσι, πόδας ἔχουσι καί οὐ περιπατήσουσιν,οὐ φωνήσουσιν ἐν τῷ λάρυγγι αὐτῶν.

Ζοῦσα πρῶτα στήν Αἴγυπτο. Ὁ βασιλιάς της, ὁ Φαραώ, μέ ἀνάγκαζε νά ἐργάζομαι ἀδιάκοπα –νά κατασκευάζω πλίθους, νά καλλιεργῶ τά χωράφια, νά πνίγομαι, κοντολογίς, στίς βιοτικές μέριμνες². Ὅταν ἐπιχειροῦσα νά ὑηρετήσω τόν Θεό μου, ὁ Φαραώ, θεωρώντας με τεμπέλη, μοῦ φόρτωνε πιό πολλά καί πιό βαριά ἔργα, ἔργα γήινα, πρόσκαιρα, μάταια. Ἔτσι δέν ἦταν δυνατόν οὔτε νά συλλογιστῶ τόν Θεό.

ὅμοιοι αὐτοῖς γένοιτο οἱ ποιοῦντες αὐτά καί πάντες οἱ πεποιθότες ἐπ᾿ αὐτοῖς.
οἶκος Ἰσραήλ ἤλπισεν ἐπί Κύριον· βοηθός καί ὑπερασπιστής αὐτῶν ἐστιν.

οἶκος Ἀαρῶν ἤλπισεν ἐπί Κύριον· βοηθός καί ὑπερασπιστής αὐτῶν ἐστιν.

Ὁ Μωυσῆς –τό ὄνομα καί τό πρόσωπό του συμβολίζουν τόν νόμο τοῦ Πνεύματος– μέ τρόπο θαυμαστό μ᾿ ἔβγαλε ἀπό τήν Αἴγυπτο³, ἀπό τή ζωή γιά τή σάρκα καί γιά τόν κόσμο, στήν ἔρημο.

οἱ φοβούμενοι τόν Κύριον ἤλπισαν ἐπί Κύριον· βοηθός καί ὑπερασπιστής αὐτῶν ἐστιν.
Κύριος μνησθείς ἡμῶν εὐλόγησεν ἡμᾶς, εὐλόγησε τόν οἶκον Ἰσραήλ, εὐλόγησε τόν οἶκον Ἀαρών,

εὐλόγησε τούς φοβουμένους τόν Κύριον, τούς μικρούς μετά τῶν μεγάλων.

Κοπιαστική ἡ πορεία στήν ἔρημο! Ἐκεῖ τά πόδια καίγονται, καθώς βουλιάζουν στήν καυτή ἄμμο, καί πληγώνονται ἀπό τίς κοφτερές πέτρες κι ἀπό τούς ἀγκαθωτούς θάμνους. Ἐκεῖ τό λιοπύρι ψήνει τόν ὁδοιπόρο. Ἐκεῖ ἡ δίψα εἶναι ἀνυπόφορη. Ἐκεῖ, τά καζάνια μέ τά κρέατα τῆς Αἰγύπτου δέν ὑπάρχουν. Ἐκεῖ, ἀντί γιά σπίτια ἄνετα καί βολικά, ὑπάρχουν μόνο ἄβολες σκηνές. Ἐκεῖ ἡ νεκρή φύση ταλαιπωρεῖ τά μάτια καί τή σκέψη.

προσθείη Κύριος ἐφ᾿ ὑμᾶς, ἐφ᾿ ὑμᾶς καί ἐπί τούς υἱούς ὑμῶν.
εὐλογημένοι ὑμεῖς τῷ Κυρίῳ τῷ ποιήσαντι τόν οὐρανόν καί τήν γῆν.
ὁ οὐρανός τοῦ οὐρανοῦ τῷ Κυρίῳ, τήν δέ γῆν ἔδωκε τοῖς υἱοῖς τῶν ἀνθρώπων.

Μόλις ἔφτασα στήν Ἐρυθρά Θάλασσα, βλέπω τό ἱππικό καί τά ἅρματα τῶν ἐχθρῶν νά μέ πλησιάζουν. Μπροστά ἡ θάλασσα. Πίσω οἱ ἐχθροί. Μπροστά καί πίσω ὁ θάνατος, ὁ φριχτός καί ἀναπόφευκτος θάνατος. Ἀλλά κι ὁ Θεός ἦταν κοντά μου. Αὐτός εἶναι ἡ πηγή τῆς ζωῆς. Αὐτός ἐξουσιάζει τόν θάνατο. Στή μέση, λοιπόν, τῆς θάλασσας μοῦ ἀνοίχθηκε δρόμος. Στή μέση τοῦ κόσμου ἐμφανίστηκε ξαφνικά μπροστά μου μονοπάτι σωτηρίας.

οὐχ οἱ νεκροί αἰνέσουσί σε, Κύριε, οὐδέ πάντες οἱ καταβαίνοντες εἰς ᾅδου,
ἀλλ᾿ ἡμεῖς οἱ ζῶντες εὐλογήσομεν τόν Κύριον ἀπό τοῦ νῦν καί ἕως τοῦ αἰῶνος.

Μέ καταδίωξε τό ἱππικό, μέ ἀκολούθησαν τά ἅρματα. Μά ὅλοι χάθηκαν στή θάλασσα. «Στόν Κύριο ἄς ψάλουμε, γιατί πολύ δοξάστηκε· τά ἄλογα καί τούς καβαλάρηδες ἔριξε στή θάλασσα»⁴.

ΨΑΛΜΟΣ ΡΙΖ΄(ΡΙΗ΄) 117

Ἐξομολογεῖσθε τῷ Κυρίῳ, ὅτι ἀγαθός, ὅτι εἰς τόν αἰῶνα τό ἔλεος αὐτοῦ.
εἰπάτω δή οἵκος Ἰσραήλ ὅτι ἀγαθός, ὅτι εἰς τόν αἰῶνα τό ἔλεος αὐτοῦ·
εἰπάτω δή οἵκος Ἀαρών ὅτι ἀγαθός, ὅτι εἰς τόν αἰῶνα τό ἔλεος αὐτοῦ.

Ἄλογα μανιασμένα εἶναι οἱ ἄλογες ὁρμές, οἱ ἐπιθυμίες τῆς σάρκας μου. Καί καβαλάρηδες εἵναι οἱ ἁμαρτωλοί λογισμοί.

εἰπάτωσαν δή πάντες οἱ φοβούμενοι τόν Κύριον ὅτι ἀγαθός, ὅτι εἰς τόν αἰῶνα τό ἔλεος αὐτοῦ.
ἐκ θλίψεως ἐπεκαλεσάμην τόν Κύριον, καί ἐπήκουσέ μου εἰς πλατυσμόν.
Κύριος ἐμοί βοηθός, καί οὐ φοβηθήσομαι τί ποιήσει μοι ἄνθρωπος.

Ἅρματα εἶναι ἡ μάταιη δόξα τοῦ κόσμου καί τά ἐφήμερα μεγαλεῖα του. Σάν τά θορυβώδη ἅρματα περνοῦν κι αὐτά, γιά νά σιγήσουν σύντομα, χαμένα στή θάλασσα τῆς λησμονιᾶς. Τί πιό ἀσήμαντο, τί πιό φευγαλέο ἀπό τόν ἧχο τῶν τροχῶν καί τό τρίξιμο τῶν μεταλλικῶν ἐλασμάτων τῶν ἁρμάτων!

Κύριος ἐμοί βοηθός, κἀγώ ἐπόψομαι τούς ἐχθρούς μου.
Ἀγαθόν πεποιθέναι ἐπί Κύριον ἤ πεποιθέναι ἐπ᾿ ἄνθρωπον·
ἀγαθόν ἐλπίζειν ἐπί Κύριον ἤ ἐλίζπειν ἐπ᾿ ἄρχουσι.

Τό πιό μεγάλο ἀγαθό τοῦ ἀνθρώπου, ὁ μοναδικός θησαυρός του καί ἡ αἰώνια περιουσία του, ἡ ζωή του καί ἡ εὐφροσύνη του εἶναι ὁ Θεός του, ὁ Πλάστης καί ὁ Σωτήρας του. Σ᾿ Αὐτόν ἀνήκει ὁ αἶνος! Σ᾿ Αὐτόν ἀνήκει ἡ δόξα! «Ὁ Κύριος εἶναι πού νικᾶ στούς πολέμους· Κύριος εἶναι τ᾿ ὄνομά Του»⁵. Ὅ,τι εἶναι ἀδύνατο γιά τόν ἄνθρωπο, γι᾿ Αὐτόν εἶναι δυνατό: «Τά ἅρματα τοῦ Φαραώ καί τόν στρατό του ἔριξε στή θάλασσα»⁶ τούς δαιμονικούς πειρασμούς τούς ἔπνιξε στά δάκρυα πού χύνω γιά τήν ἁμαρτωλότητά μου. «Ὄρθια σάν τείχη στάθηκαν τά νερά, στέρεα ἔγιναν τά κύματα στή μέση τῆς θάλασσας»⁷. Οἱ πειρασμοί τοῦ κόσμου στερήθηκαν τή δύναμή τους. Μέ τήν ἐνέργειά τους ἁλυσοδεμένη, δέν μπόρεσαν νά κατακτήσουν τήν καρδιά μου. Κι αὐτή, ἀναίσθητη ἀπέναντί τους, πέρασε ἀνάμεσα ἀπό τά νερά σάν νά περνοῦσε ἀνάμεσα ἀπό βράχια. «Τό δεξί Σου χέρι, Κύριε, δοξάστηκε μέ τή δύναμή Του· τό δεξί Σου χέρι, Κύριε, συνέτριψε τούς ἐχθρούς»⁸. Αὐτό τό χέρι μέ δυνάμωσε. Αὐτό τό χέρι ἀποδυνάμωσε τήν ἁμαρτία, πού κρεμόταν ἀπό πάνω μου ὅπως τό τεῖχος τῶν νερῶν. Ἐσύ πέτρωσες τά κύματα, πού ἤθελαν νά μέ καταπιοῦν καί νά παρασύρουν τό ἄψυχο πτῶμα μου στά ἀνεξερεύνητα βάραθρα τοῦ ἅδη.

πάντα τά ἔθνη ἐκύκλωσάν με, καί τῷ ὀνόματι Κυρίου ἠμυνάμην αὐτούς·
κυκλώσαντες ἐκύκλωσάν με, καί τῷ ὀνόματι Κυρίου ἠμυνάμην αὐτούς.
Ἐκύκλωσάν με ὡσεί μέλισσαι κηρίον καί ἐξεκαύθησαν ὡς πῦρ ἐν ἀκάνθαις, καί τῷ ὀνόματι Κυρίου ἠμυνάμην αὐτούς.

«Βοηθός καί προστάτης μου ἔγινε»⁹. Βαδίζοντας γιά νά ἔρθω σ᾿ Ἐσένα, τή Γῆ τῆς Ἐπαγγελίας μου, ἔρχομαι ἀκόμη ἀντιμέτωπος μέ ἐχθρούς, μέ ἀλλόφυλους. Ξέρουν ὅτι μέ προστατεύει ἡ πρόνοιά Σου ἡ ἁγία, ξέρουν ὅτι μέ καθοδηγεῖ καί μέ φυλάει καί μέ ὑπερασπίζεται τό χέρι Σου τό δυνατό. Αὐτό τό χέρι φοβοῦνται, ἐνῶ ἐμένα μέ ζηλεύουν καί μέ ἀπειλοῦν, τρίζοντας τά δόνια τους ἐναντίον μου.

ὠσθείς ἀνετράπην τοῦ πεσεῖν, καί ὁ Κύριος ἀντελάβετό μου.
Ἰσχύς μου καί ὕμνησίς μου ὁ Κύριος καί ἐγένετό μοι εἰς σωτηρίαν.
Φωνή ἀγαλλιάσεως καί σωτηρίας ἐν σκηναῖς δικαίων· δεξιά Κυρίου ἐποίησε δύναμιν,

«Ἄκουσαν οἱ λαοί» τό ἔλεος πού ἔδειξες σ᾿ ἐμένα «καί ὀργίστηκαν. Πικράθηκαν οἱ κάτοικοι τῆς χώρας τῶν Φιλισταίων. Ἀλαφιάστηκαν οἱ ἡγεμόνες τῆς Ἰδουμαίας καί οἱ ἄρχοντες τῶν Μωαβιτῶν. Παρέλυσαν ὅλοι οἱ κάτοικοι τῆς Χαναάν»¹⁰. Σῶσε με, Θεέ μου, ἀπ᾿ ὅλους τούς ἀλλοφύλλους, ἀπ᾿ ὅσους καί ἀπ᾿ ὅσα, δηλαδή, λείπει τό Ἅγιό Σου Πνεῦμα. Μακάρι νά μήν πιαστεῖ τό πόδι μου ἀπό κανένα δίχτυ, μακάρι νά μή ριχθῶ σέ καμιάν ὀλέθρια ἄβυσσο, ἄβυσσο ἀόρατη καί ἄγνωστη σ᾿ ἐμένα.

δεξιά Κυρίου ὕψωσέ με, δεξιά Κυρίου ἐποίησε δύναμιν.
Οὐκ ἀποθανοῦμαι, αλλά ζήσομαι καί διηγήσομαι τά ἔργα Κυρίου.
Παιδεύων ἐπαίδευσέ με ὁ Κύριος καί τῷ θανάτῳ οὐ παρεδωκέ με.

Ἀφαίρεσε ἀπ᾿ ὅλους τούς ἐχθρούς τῆς ψυχῆς μου τή δύναμή τους, ὅπως τήν ἀφαίρεσες ἀπό τούς καβαλάρηδες καί τά ἅρματα τοῦ Φαραώ. Πέτρωσέ τους, γιά νά μείνουν ἀκίνητοι καί νά γίνουν ἀκίνδυνοι, ὅπως τότε τά νερά. Σῶσε με, Κύριε καί Θεέ μου! Οἱ ἐχθροί μου εἶναι μεγάλοι καί ἰσχυροί. Ἄν μέ ἀφήσεις μόνο, θά μέ ξεσκίσουν, ὅπως τό λιοντάρι ξεσκίζει τό ἀδύναμο ἀρνάκι· θά μέ συντρίψουν, ὅπως ἡ μυλόπετρα συντρίβει τόν σιταρόσποτο.

ἀνοιξατέ μοι πύλας δικαιοσύνης· εἰσελθών ἐν αὐταῖς ἐξομολογήσομαι τῷ Κυρίῳ.
αὕτη ἡ πύλητοῦ Κυρίου, δίκαιοι εἰσελεύσονται ἐν αὐτῇ.
Ἐξομολογήσομαί σοι, ὅτι ἐπήκουσάς μου καί ἐγένου μοι εἰς σωτηρίαν.

«Μέ τή μεγάλη δύναμή Σου ἄς γίνουν πέτρες»¹¹ ὅλοι ὅσοι ἀντιμάχονται τή σωτηρία μου, ὅλοι ὅσοι μοῦ κλείνουν τόν δρόμο πού φέρνει σ᾿ Ἐσένα, «ὥσπου νά διαβεῖ ὁ λαός Σου, Κύριε, ὥσπου νά διαβεῖ ὁ λαός πού Ἐσύ ἔκανες δικό Σου. Θά τόν πᾶς στό βουνό της κληρονομιᾶς Σου κι ἐκεῖ θά τόν φυτέψεις, στόν τόπο πού ἑτοίμασες γιά κατοικία Σου, Κύριε, στό ἱερό Σου, Κύριε, πού τό ἑτοίμασαν τά χέρια Σου»¹².

λίθον, ὅν ἀπεδοκίμασαν οἱ οἰκοδομοῦντες, οὗτος ἐγενήθη εἰς κεφαλήν γωνίας·
παρά Κυρίου ἐγένετο αὕτη καί ἔστι θαυμαστή ἐν ὀφθαλμοῖς ἡμῶν.
Αὕτη ἡ ἡμέρα, ἥν ἐποίησεν ὁ Κύριος· ἀγαλλιασώμεθα καί εὐφρανθῶμεν ἐν αὐτῇ.

Ὅταν τά νερά τῆς Ἐρυθρᾶς Θάλασσας σκέπασαν ὅλο τό στράτευμα τοῦ Φαραώ, καί τό ἱππικό καί τά ἅρματα, μέ τούς ἀρχηγούς του, τότε ἡ προφήτισσα Μαριάμ, ἡ ἀδελφή τοῦ ἀρχιερέα τῶν Ἰσραηλιτῶν Ἀαρών καί τοῦ νομοδότη τους Μωυσῆ, πῆρε στά χέρια της τύμπανο κι ἄρχισε νά χορεύει. Τήν ἀκολούθησαν ὅλες οἱ γυναῖκες τοῦ Ἰσραήλ. Ἔψαλλε πρώτη ἡ Μαριάμ κι οἱ ἄλλες ἐπαναλάμβαναν: «Ἄς ὑμνήσουμε τόν Κύριο, γιατί πολύ δοξάστηκε· ἄλογα καί καβαλάρηδες ἔριξε στή θάλασσα»¹³.

ὥ Κύριε, σῶσον δή, ὥ Κύριε, εὐόδωσον δή.
Εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου· εὐλογήκαμεν ὑμᾶς ἐξ οἴκου Κυρίου.

Ἡ ψυχή πού διακονεῖ μέ ἀφοσίωση τόν Θεό, ἡ ψυχή πού μέρα καί νύχτα καταγίνεται στόν νόμο τοῦ Θεοῦ, ἑνώνεται μέ τόν Κύριο καί γίνεται ἕνα πνεῦμα μαζί Του¹⁴. Γίνεται συγγενής Του, γίνεται ἀδελφή Του, γίνεται προφήτισσα, καθώς ἐμπνέεται ἀπό ἱερό ἐνθουσιασμό. Ἡ ψυχή αὐτή, ὅταν διαπιστώσει τήν ἀπαλλαγή της ἀπό τόν θάνατο τῆς ἁμαρτίας, ἀπό τό βούλιαγμα στίς μάταιες μέριμνες καί ἀσχολίες τοῦ κόσμου, ἀπό τήν τυραννική ἐξουσία τοῦ Φαραώ, τότε ταυτίζει τά καρδιακά της αἰσθήματα μέ τόν θαυμαστό κόσμο τοῦ Χριστοῦ. Καί, ἀγγίζοντας μέ θεϊκούς λογισμούς αὐτόν τόν κόσμο, ὅπως θ᾿ ἄγγιζε τίς χορδές μουσικοῦ ὀργάνου, σκορπᾶ ὁλόγυρα θαυμαστούς, προφητικούς ἤχους καί ψάλλει στόν Θεό ὕμνους μυστικούς, ὕμνους πνευματικούς, ὕμνους πάντερπνους.

Θεός Κύριος καί ἐπέφανεν ἡμῖν· συστήσασθε ἑορτήν ἐν τοῖς πυκάζουσιν ἕως τῶν κεράτων τοῦ θυσιαστηρίου.
Θεός μου εἶ σύ, καί ἐξομολογήσομαί σοι· Θεός μου εἶ σύ, καί ὑψώσω σε· ἐξομολογήσομαί σοι, ὅτι ἐπήκουσάς μου καί ἐγένου μοι εἰς σωτηρίαν.

Ψυχές τῶν πιστῶν μαθητῶν τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ! Σάν ἄλλες Ἰσραηλίτισσες, πάρτε τά τύμπανά σας κι ἐλᾶτε νά ψάλουμε μαζί μέ τή θεόπνευστη προφήτισσα! Ἄς καθήσουμε κάτω ἀπό τήν ἱερή σκιά τοῦ Σταυροῦ κι ἄς σταυρώσουμε τόν ἁμαρτωλό ἑαυτό μας μαζί μέ τά πάθη καί τίς ἐπιθυμίες του¹⁵. Μέ νοῦ καθαρό, μέ καρδιά καθαρή καί μέ χείλη καθαρά ἄς ὑμνήσουμε τόν Κύριο, τόν μεγάλο Θεό καί Σωτήρα μας, πού φανερώνει τή μεγάλη Του δόξα, εὐεργετώντας θαυμαστά καί ἀκατάπαυστα ἐμᾶς, τούς χριστιανούς, ἀλλά καί ὁλόκληρο τό ἀνθρώπινο γένος. Ἀμήν.