Μοναχική ζωή.Βίγλα- Ἡ ἁγιορείτικη «ἔρημος».

«ΕΝΑΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ  ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΥΣ»
ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΕΥΘΥΜΙΟΣ ΑΓΙΟΡΕΙΤΗΣ
(Ι.Μ. ΚΩΣΤΑΜΟΝΙΤΟΥ, ΒΙΓΛΑ, Ι.Μ. Μ. ΛΑΥΡΑΣ) 1915-2004

ΒΙΓΛΑ 

Ἡ ἁγιορείτικη «ἔρημος».

Φεύγει ἀπό τήν Ἱ.Μ. Κωσταμονίτου, μέ εὐλογία τοῦ Ἡγουμένου της καί κατευθύνεται πρός τήν Ἁγιορείτικη Ἔρημο.

Ὡς Ἔρημος στό Ἅγιο Ὄρος ὁρίζεται ἡ περιοχή μεταξύ τῆς Ἱ.Μ. Μ. Λαύρας καί τῆς Ἱ. Μ. Ἁγίου Παύλου. Περιλαμβάνει μόνο μικρά κελλιά, καλύβες καί σκῆτες χωρίς κανένα μεγάλο Κοινόβιο. Ὀνομάζεται Ἔρημος ὄχι διότι εἶναι ἐρημική ὅπως ἡ Σαχάρα, ἀλλά διότι εἶναι στερημένη (ἔρημη) ἀπό μεγάλα σύνολα ἀνθρώπων (Μοναχῶν).

Σ’ αὐτήν τήν περιοχή τοῦ Ἁγίου Ὄρους πού θεωρεῖται τό Ἱερό Βῆμα Του¹³,καλλιεργεῖται κατ’ ἐξοχήν ἡ ἡσυχαστική-ἀναχωρητική ζωή, δηλ:

α) ὑπακοή στόν Γέροντα,

β) ἀδιάλειπτη νοερά προσευχή,

γ) ἐργόχειρο, πού νά μήν δημιουργεῖ περισπασμό,

δ) λιγότερες ὧρες ἀκολουθιῶν στήν Ἐκκλησία, σέ ἀντίθεση μέ ὅ,τι συμβαίνει στά μεγάλα Κοινόβια.

Οἱ πατέρες, εἴτε ζοῦν μόνοι τους, εἴτε σέ μικρές κοινοβιακές ἀδελφότητες. Δύο-τρεῖς πατέρες καί ὁ Γέροντας εἶναι ἡ συνήθης σύνθεση τῶν κοινοβίων τῆς Ἐρήμου. Τό ἐργόχειρο εἶναι ἡ ἁγιογραφία, τά ξυλόγλυπτα, τό λιβάνι κ. ἄ. Συνήθως ὑπάρχει καί ὁ λαχανόκηπος. Τά Κελλιά ἔχουν συνήθως καί πεζούλια μέ ἐλαιόδενδρα, καρυδιές καί λαχανόκηπο.

Ὁ γερο-Εὐθύμιος ἀφοῦ μελέτησε τά ἀσκητικά συγγράμματα καί μάλιστα τόν ἅγιο Ἰωάννη τῆς Κλίμακας, πόθησε τήν ἀκρότατη ἄσκηση, τήν ἡσυχία, τήν σιωπή, τήν ἀδιάλειπτη προσευχή, τήν μόνωση καί τό «ἀπερίσπαστον».

Θέλησε νά ἐφαρμόσει τήν ὁδηγία τοῦ Θεοῦ πρός τόν Ὅσιο Ἀρσένιο τό Μεγάλο: «Ἀρσένιε φεῦγε, σιώπα, ἡσύχαζε καί ἔτσι σώζεσαι»¹⁴.

Ἔρχεται στήν ἀσκητικότατη καί ἡσυχαστικότατη περιοχή τῆς Βίγλας καί ἐγκαταβιώνει στό Ἱερό Ἡσυχαστήριο τῶν Ἁγίων Βαρλαάμ καί Ἰωάσαφ. Ὑποτάσσεται στόν Γέροντα τοῦ Ἡσυχαστηρίου τόν Γέροντα Βαρλαάμ ὁ ὁποῖος ἦταν σπουδαῖος ἡσυχαστής.

Ἦταν τόσο ὀνομαστός ὁ Γερο-Βαρλαάμ πού ἥλκυσε καί τόν νεαρό τότε π. Παΐσιο, ὁ ὁποῖος ζήτησε νά ἐγκαταβιώσει μαζί του. Ὁ διακριτικός Γέροντας Βαρλαάμ, πού εἶχε ἤδη ὡς ὑποτακτικό του τόν π. Εὐθύμιο, τόν συμβούλεψε (τόν μετέπειτα ὀνομαστό καί ἅγιο ἀσκητή π. Παΐσιο) νά ἀναζητήσει ἄλλον Γέροντα, πού νά εἶναι μόνος του ὥστε νά μπορεῖ νά προχωρήσει περισσότερο ἀπροσκοπτα στήν ἡσυχαστική ζωή. Ἔτσι ὁ Γέροντας Παΐσιος δέν ἔμεινε τότε στήν Βίγλα.

Ἡ ἀπόσταση τοῦ Ἡσυχαστηρίου τῶν ἁγίων Βαρλαάμ καί Ἰωάσαφ ἀπό τήν Ἱ. Μ. Μ. Λαύρας εἶναι περίπου μία ὥρα (μέ τά πόδια).

Ἡ εὐρύτερη περιοχή τῆς Βίγλας βρίσκεται στό νότια ἄκρο τῆς Ἀθωνικῆς χερσονήσου καί μοιάζει μέ ὀροπέδιο-μπαλκόνι πάνω ἀπό τήν θάλασσα. Τήν δέρνουν οἱ ἄνεμοι ἀλύπητα. Τά σπιτάκια-καλύβες εἶναι χτισμένα μέσα σέ «γοῦβες»-κοιλώματα τῆς γῆς γιά νά προστατεύονται ὅσο εἶναι δυνατόν ἀπό τούς σφοδρούς ἀνέμους. Τό νοτιώτατο ἄκρο τῆς Βίγλας φιλοξενεῖ τὸ Ἡσυχαστήριο τοῦ Ἁγίου Μηνᾶ τό ὁποῖο σχεδόν «κρέμεται» στήν ἄκρη τοῦ βράχου. Τό Ἡσυχαστήριο αὐτό εὑρίσκεται σέ ὕψος 250μ. ἐπάνω ἀπὸ τὸ νοτιο-ἀνατολικὸ ἀκρωτήριο τῆς χερσονήσου τοῦ Ἄθωνος. Στὸ θαλάσσιο σημεῖο αὐτό, τὸ 492 π.Χ. ὁ Μαρδόνιος ἐκστρατεύοντας ἐναντίον τῆς Ἑλλάδας ἀπώλεσε τὸ ἓνα τρίτο τοῦ στόλου του, τριακόσια πλοῖα καὶ εἴκοσι χιλιάδες στρατό. 

13 Ἄν θεωρήσουμε ὅλο τό Ἅγιον Ὄρος σάν μία τεράστια Ἐκκλησία-Ναό τότε: Α)Τό Ἱερό Βῆμα του εἶναι ἡ περιοχή τῆς Ἐρήμου. Β)Ὁ Κυρίως Ναός ἀντιστοιχεῖ στήν περιοχή ὅπου βρίσκονται τά εἴκοσι μεγάλα Κοινόβια Μοναστήρια καί Γ)Ὁ Νάρθηκάς του ἀντιστοιχεῖ στήν περιοχή πού ὁρίζεται ἀπό τά σύνορα τοῦ Ἁγίου Ὅρους μέχρι ἐκεῖ πού ἀρχίζουν τά πρῶτα μεγάλα Μοναστήρια (Χιλανδαρίου, Ἐσφιγμένου, Ζωγράφου).

14 Ἁγ. Νικοδήμου Ἁγιορείτου, Συναξαριστής τῶν δώδεκα μηνῶν τοῦ ἐνιαυτοῦ, Τόμος Γ΄, Συναξάρι τῆς 8^ης Μαΐου, Ἐκδόσεις δόμος, 2005.

 

Ἀπόσπασμα ἀπό τό βιβλίο: Ἱερομονάχου Σάββα Ἁγιορείτου, «Ἕνας ἀπό τούς τελευταίους» Γέροντας Εὐθύμιος Ἁγιορείτης (Ἱ.μ. Κωσταμονίτου, Βίγλα, Ἱ.μ. Μεγίστης Λαύρας) 1915-2004.

Σχῆμα 14Χ20.5, Σελίδες: 96, Τιμή: 4€

Τηλέφωνο παραγγελιῶν γιά τό βιβλίο: 6947612075  ἤ στό e-mail: hristospanagia@yahoo.gr